در مورد اينكه چرا كاري كه امام حسين( انجام دادند در زمان امام حسن( انجام نگرفت، مي توان به دلايل متعددي اشاره كرد. از آن جمله اينكه : معاويه در دوران زمامداري خود، با نقشه و سياستهاي عوام فريبانة خود، همواره سعي مي كرد به حكومت خود رنگ شرعي و اسلامي بدهد. او از اينكه افكار عمومي، انحراف وي را از مسير صحيح سياست اسلامي بفهمد جلوگيري مي كرد و اگر چه حكومت اشرافي را جايگزين خلافت ساده و بي پيرايه اسلامي ساخته و جامعه اسلامي را به يك جامعة غير اسلامي تبديل كرده بود، ولي با وجود اينها ظواهر اسلام را نسبتاً حفظ مي كرد، مقررات اسلامي را ظاهراً اجرا مي نمود. بعلاوه معاويه در حل و فصل امور و مقابله با مشكلات، سياست فوقالعاده ماهرانه اي داشت و مشكلات را به شيوه هاي مخصوصي حل مي كرد كه فرزندش يزيد فاقد مهارت در به كارگيري آنها بود و همين دو موضوع، پيروزي قيام و تأثير مثبت شهادت در زمان حكومت معاويه را مورد ترديد قرار مي داد. در واقع شهادت نيز مانند بسياري از پديده ها، زمينه مساعدي مي خواهد تا بتواند از صورت يك شهادت و اخلاص فردي درآيد و شكل يك پديدة اجتماعي مؤثر به خود گيرد و خون شهيد در رگ ديگر مردم، حيات بيافريند.

در اين شرايط افكار عمومي دربارة قيام و انقلاب ضدّ اموي، داوري صحيح نمي كرد و موج نفرت مردم نسبت به حكومت بني اميه برانگيخته نمي شد، چون هنوز افكار عمومي به ميزان انحراف معاويه از اسلام، آشنا نبود و به همين جهت، عناصر ناآگاه، جنگ حضرت مجتبي( را با معاويه بيشتر يك اختلاف سياسي و كشمكش بر سرقدرت و حكومت به شمار مي آوردند، تا قيام حق در برابر باطل.

اما اين مطلب در مورد يزيد درست بر عكس بود زيرا يزيد نه تنها پختگي و تدبير و سياست پدر را نداشت بلكه از رعايت ظواهر اسلام نيز كه مي خواست با نام آن بر مردم حكومت كند، فرسنگها دور بود. يزيد جواني ناپخته، شهوت پرست، خودسر و فاقد دورانديشي و احتياط بود. او فردي بي خرد، متهوّر، خوشگذران، عياش و داراي فكري سطحي بود. در چنين شرايطي مردم قيام حسين بن علي( را قيام فرزند پيامبر(، بر ضدّ حكومت باطل به منظور حفظ اسلام تلقي مي كردند، نه اختلاف سياسي يا كشمكش بر سر تصاحب مقام و قدرت.(1)

براي كسب اطلاع بيشتر مي توانيد به كتاب سيرة پيشوايان، آقاي مهدوي پيشوائي مراجعه نماييد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع و مآخذ :

* سيرة پيشوايان، مهدي پيشوائي. ص 127-125