امام حسن مجتبي « عليه السلام » در نيمه رمضان سال دوم هجري به دنيا آمد . پيامبر ( ص ) نام فرزند هارون ( وزيز و صي حضرت موسي « عليه السلام » ) را برگزيد . چون پدرش علي «عليه السلام » به منزله هارون بود براي پيامبر.

«شُبر» كمله اي عبري است , كه به عربي مي شود حسن . نام حسن واقعا برازنده ايشان بود . چهره زيبا و خصائل اخلاقي او دقيقا مانند پدر بزرگ عزيزش رسولخدا ( ص) بود . در هفتيمن روز تولدش پيامبر ( ص ) گوسفندي خريد و براي سلامتي فرزند عزيزش قرباني كرد, كه بعد ها اين عمل بنام عقيقه سنت شده .

امام حسن «عليه السلام » در روزگاري سخت متولد شدند . تقريبا تمام جنگهاي صدر اسلام در اين هفت سال آغازين عمر شريف ايشان اتفاق افتاد . امام حسن « عليه السلام » از همان كودكي به يادگيري قرآن و سخنان حكيمانه و طريقه نبرد و وشجاعت و دينداري پرادختند ؛ آنهم در محضر عاليترين اسطوره هاي دين و انسانيت . هفت سال بعد از ولايت ايشان پيامبر ( ص) وفات يافت و مشكلات خلافت و خيانت عناصر منافق آغاز شد. بدون شك سخت ترين ايام عمر مبارك ايشان بين وفات حضرت رسول « صلي الله عليه اله » و شهادت مادرشان فاطمه زهرا( س) بوده است .

درباره شهادت مظلومانه حضرت فاطمه ( س ) همه مطالب بسياري شنيده ايم . به اين ترتيب خلافت بدست ابو بكر و دوسال بعد به دست عمر رسيد . علي « عليه السلام » در مظلوميت و تنهايي در سكوت خاص خويش منتظر فرصت بود . درروزگار عثمان , امام حسن عليه السلام به 20 سالگي رسيده بودند . سال 28 هجري بين مسلمانان و مردم شمال آخرين جنگي رخ داد كه امام حسن «عليه السلام » در آن جنگ شركت داشتند و رشادت و شجاعتشان زبا نزد شد .

اگر چه خلافت عثمان را هرگز قبول نداشتند ولي براي دين اسلام به ميدان جنگ رفتند . عثمان فردي ناتوان و بي لياقت بود و دست افراد حقير و ذليلي كه در زمان رسو ل خدا مطرود بودند, باز گذاشت . عثمان حتي ابوذر را كه در اسلام به يار صديق پيامبر ( ص) معروف بود به منطقه بي آب و هوائي تبعيد كرد, تا در غربت و تنهائي جان سپرد . آري اينها روزگاري است كه جواني امام حسن « عليه السلام » غريبانه در آن شاهد رنجهاي فراوان است . پس از عثمان بنابه درخواست توده مردم . علي « عليه السلام » خلافت را پذيرفت اگر چه هرگز مردم را لايق نمي ديد كه خليفه ايشان باشند .

جنگ جمل اولين نبرد بعد از خلافت علي( ع ) بود با گروهي كه «ناكثين» معروف شدند. دوران جنگ همه ديدند كه جنگ آوري و قدرت علي « عليه السلام » چگونه در وجود امام حسن مجتبي (ع ) جوشان است . جنگ بعدي به فتنه گري معاويه در صفين به راه افتاد و يا غيان اين جنگ ( قاسطين ) حدود سه سال با خلافت علي ( ع ) درگير بودند و بالاخره با پول و رشوه هاي معاويه و حيله عمروعاص ملعون به نفع معاويه تمام شد و نتايج اين جنگ بسيار تلخ بود . آنقدر كه علي « عليه السلام» آرزوي مرگ نمود و بعد ها امام حسن « عليه السلام » مجبور به صلح با معاويه گرديد . بدون توضيح روزگار خلافت علي « عليه السلام » نمي توان به ذهنيت درستي از فضاي زندگي امام حسن مجتبي « عليه السلام » دست يافت . جنگ ديگري توسط گروهي نادان و متعصب در نهروان اتفاق افتاد خوارج كه ابن ملجم ملعون از ايشان است به مارقين معروفند .

آري امام حسن « عليه السلام » در كنار پدر تمام اين روز گار پر ظلم را بعد از وفات پيامبر ( ص ) تحمل كرد . بعد از شهادت علي « عليه السلام » بالاخره مردم امام حسن « عليه السلام » را براي خلافت بر معاويه ترجيح دادند . امام كه مردم منافق زمانه اش را خوب مي شناخت ابتدا خلافت را قبول نمي كرد و با لاخره با اصرار مردم پذيرفت . البته مشروط به اينكه هر چه امام بگويد چه جنگ چه صلح همه بپذيرند.

اولين اقدام ايشان بعد از خلافت يكطرفه كردن حضور معاويه بود در سرزمين خلافت امام معصوم معاويه چه جايگاهي دارد ؟ براي همين قبل از اعلام جنگ امام حسن «عليه السلام »نامه اي براي معاويه نوشت و او را به تبعيت از خود فرا خواند . معاويه نپذيرفت و گفت مسئله من و تو درست شبيه مسئله پدر تو و ابوبكر است .تو بايد خانه نشين و من حكومت كنم . امام آماده جنگ شد و به تمام كساني كه با او تبعيت كرده بودند ندا داد ؛ اما ايشان به بهانه هاي واهي حاضر به همكاري درنبرد نشدند . امام «عبيد اله بن عباس» را با 12 هزار نفر بسوي معاويه فرستاد تا آماده نبرد شوند و به او دستور داد كه چگونه رفتار كند تا از پشت سر امام به آنها برسد . ولي چندي نگذشت كه در ميان سپاه « عبيد اله بن عباس » خبر پيچيد امام صلح با معاويه را پذيرفت است . معاويه نامه اي به ابن عباس نوشت با پانصد هزار درهم نقدا و پانصد هزار درهم هنگام پيوستن به لشكريان او «عبيد اله بن عباس» هم كه فرمانده لشكر بود شبانه با نيمي از سپاه به اردوي معاويه پيوستند . آخرين ضربه را نيز اشراف و سرشناسان دنيا دوست زدند . آنها با نوشتن نامه قول هر همكاري را به معاويه دادند . در اين ايام امام حسن مجتبي « عليه السلام »آنقدر تنها بود, كه در ميان خودي ها حاضر نيز با زره بر تن به نماز مي ايستا د . بالاخره امام بعد از هفت ماه خلافت بر مردمي منافق و نادان و بي ايمان مجبور به پذيرش صلح شد و معاويه به حكومت رسيد .

با لاخره در 28 صفر سال 50 ه. ق توسط همسر فريب خورده اش مسموم شد و به شهادت رسيده . اما دشمنان از جنازه آن حضرت هم دست بردار نبودند . گروهي به سر كردگي عايشه و مروان حكم مانع از دفن آنحضرت در جوار پيامبر شدند و جنازه را تيرباران كردند .

امام حسين « عليه السلام » كه بنا به وصيت برادر اجازه درگيري نداشتند , جنازه ايشان را در قبرستان بقيع كنار مادر بزرگ گراميشان فاطمه بنت اسد به خاك سپردند .پيامبر ( ص) مي فرمودند : هر كس بخواهد آقاي جوانان بهشت بنگرد به حسن نگاه كند . وصف نيكي ها و خصايل ايشان بسيار زياد داشت . حديث زير درسي است از آنحضرت : مكارم اخلاق ده صفت است: راستگويي , درستكاري , بخشندگي , نيكخوئي , پاداش خير پيوند با خويشان , حمايت از همسايگان ,حق شناسي , ميهمان نوازي و سر آمد همه مكارم حياء است . ضمنا مي توانيد به كتابهاي زير مراجعه كنيد :

زندگاني حسن بن علي«عليه السلام », باقر شريف قريشي ,

زندگاني امام حسن مجتبي« عليه السلام», عماد زداه

در مكتب كريم اهل بيت اما حسن مجتبي « عليه السلام »

سخنان امام حسن مجتبي«عليه السلام », سيد حسن شيرازي

حقايق پنهان ( زندگي سياسي امام حسن مجتبي« عليه السلام », جعفر سبحاني

اولين گل زهرا ( س ) علي ثقفي, دكتر قائميمنابع :

1-اولين گل زهراء , علي ثقفي .

2-بوستان شهادت , نشر شاهد , سخنان امام خيمني ( ره )

3- ابواب معرفت از بيانات امام خميني (ره )

4-نهج البلاغه ,

5-شناخت اسلام , دكتر بهشتي