طبيعي است که شرايط صلح و مواد آن بارها و بارها از سوي معاويه نقض شده بود، بنابراين مي توان گفت در صورت فراهم آمدن امکانات، امام عليه السلام براي نبرد مجدد با معاويه آمادگي داشت لذا برخي عقيده دارند که دليل مسموم کردن امام عليه السلام نيز همين آمادگي او براي رفتن به شام و مبارزه با معاويه بود. (62)



آنچه خوانديم تنها بخشي از تعارض هاي دو جبهه حق و باطل بود که بروز مي يافت و بر سازش ناپذيري آنان تاکيد مي کرد. همين واقعيت و اقدام هاي قاطع و موثر امام حسن عليه السلام جاي شک براي معاويه باقي نگذاشت که يگانه خطر براي او و اموي ها حسن بن علي است و هر لحظه احتمال خطر از سوي امام آن ها را تهديد مي کند.



بنابراين در صدد برآمد به هر وسيله ممکن امام را از سر راه بردارد. او براي اين کار بارها اقدام به توطئه و مسموم کردن امام کرده بود.



حاکم نيشابوري با سند قوي از ام بکر بنت مسور نقل مي کند: «کان الحسن بن علي سم مرارا کل ذلک يغلب حتي کانت مرة الاخيرة التي مات فيها کان يختلف کبده فلم يلبث بعد ذلک الا ثلاثا حتي توفي (63)



حسن عليه السلام را بارها مسموم کردند ليکن اثر چنداني نمي گذاشت ولي در آخرين مرتبه زهر پهلويش را پاره پاره کرد و بعد از آن سه روز بيشتر زنده نماند.»



در اين باره، ابن ابي الحديد دليل اصلي اقدام معاويه را اين گونه بيان مي کند: «چون معاويه مي خواست براي پسرش يزيد يعت بگيرد، اقدام به مسموم کردن امام مجتبي عليه السلام گرفت. زيرا معاويه براي گرفتن بيعت به نفع پسرش و موروثي کردن حکومت مانعي بزرگ تر و قوي تر از حسن بن علي عليهما السلام نمي ديد.» (64)



امام صادق عليه السلام مي فرمود: «جعده - لعنة الله عليها - زهر را گرفت و به منزل آورد. آن روزها امام روزه داشت و روزهاي بسيار گرمي بود. به هنگام افطار خواست مقداري شير بنوشد. آن ملعون زهر را در ميان آن شير ريخته بود.



وقتي شير را آشاميد، لحظاتي بعد فرياد برآورد: عدوة الله! قتلتني، قتلک الله والله لاتصيبن مني خلفا و لقد غرک و سخر منک والله يخزيک و يخزيه



اي دشمن خدا! تو مرا کشتي. خدا تو را نابود کند. سوگند به خدا بعد از من بهره اي براي تو نخواهد بود. تو راگول زدند و رايگان به کار گرفتند. سوگند به خدا بي چاره و بدبخت نمود تو را و خود را خوار و ذليل کرد.»



امام صادق عليه السلام در ادامه فرمود: «امام مجتبي عليه السلام بعد از اين که جعده او را مسموم کرد، دو روز بيشتر زنده نماند و معاويه نيز به آنچه وعده کرده بود، عمل نکرد.» (65)