در تاريخ ميلاد خجسته امام مجتبى عليه السلام اندكى اختلاف وجود دارد. طبق قول مشهور، در 15 ماه مبارك رمضان سال سوم هجرى، در شهر مدينه منوّره چشم به جهان گشود.1 هفت سال از عمر شريفش مصادف با حيات پربار خاتم الانبياء صلى الله عليه و آله وسلم بود. پدر گرامى اش امام على بن ابيطالب عليه السلام و مادر ارجمندش حضرت فاطمه زهرا عليهاالسلام ، دختر پيامبر خداست.



هنگامى كه مژده ولادت امام حسن عليه السلام به گوش پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم رسيد، به خانه دخترش فاطمه آمد و فرمود:



«يا اسماء هاتى ابنى؛ اى اسماء! فرزندم را بياور».2



پيامبر خاتم صلى الله عليه و آله وسلم و والدين حضرت نه تنها در نامگذارى آن كودك از خداى متعال سبقت نگرفتند كه در انتظار نشستند تا اسم آن مولود مبارك را خداوند بى همتا برگزيند. سرانجام وحى الهى نازل شد و به رسولش خبر داد كه: «اين نوزاد را حسن بناميد.» آنگاه رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم گوسفندى را قربانى كرد و موى سر آن نورسيده را تراشيد و به اندازه وزن آن، نقره صدقه داد و با دستان مباركش نوعى عطر مخلوط، به نام «خَلوق» به سر آن كودك شايسته ماليد و آنگاه نافش را بريد و...3



تنها كنيه امام مجتبى عليه السلام «ابومحمّد» است. ولى در القاب حضرت تعابير مختلفى ذكر شده است. مشهورترين القاب حضرتش عبارتند از: تقىّ، زكىّ، سيّد، سبط، ولىّ.4



در نقش نگين انگشترى اش نيز اختلاف است. سيره نگاران، عبارات زير را نقش نگين حضرت دانسته اند:



«العزّة للّه وحده»؛ «العزّة للّه»؛ «اللّه اكبر»؛ «به نستعين» و «حسبى اللّه».5



امام صادق عليه السلام در اين مورد مى فرمايد: «ثمّ كان فى خاتم الحسن و الحسين عليهماالسلام ، حسبى اللّه».6



از امام رضا عليه السلام نيز نقل شده است كه فرمود: «كان نقش خاتم الحسن عليه السلام ، العزّة للّه»7



و نيز بعضى ها عبارت «لا اله الاّ اللّه الحقّ المبين» را نقش انگشتر امام مجتبى عليه السلام دانسته اند.8