(عجبتُ لمنْ يتفكر في مأكوله كيف لا يتفكر في معقوله فيجنب بطنه ما يؤذيه و يودع صدره ما يرديه.)

تعجب مي كنم از كساني كه در غذاي جسم خود فكر مي كنند ولي در امور معنوي و غذاي جان خويش تعقل نمي نمايند؛ شكم را از طعام مضر حفظ مي كنند ولي باك ندارند كه افكار پليدي در روان آنها وارد شود!

(كان الحسن بن علي عليهما السلام اذا قام الي الصلوه لبس اجود ثيابه، فقيل له يابن رسول الله تلبس اجود ثيابك فقال ان الله جميل يحب الجمال فاتجمل لربي و هو يقول خذوا زينتكم عند كل مسجد)

امام مجتبي (ع) بهترين لباسهاي خود را در موقع نماز در بر مي كرد، كساني از آنها حضرت سبب اين كار را پرسش كردند، در جواب فرمود: خداوند جميل است و جمال و زيبايي را دوست دارد به اين جهت خود را در پيشگاه الهي زينت مي كنم، خداوند امر فرموده كه با زينت هاي خود در مساجد حاضر شويد.

(يابن آدم انك لم تزل في هدم عمرك منذ سقطت من بطن امك فخذ مما في يدك لما بين يديك فان المؤمنَ يتزود و ان الكافر يتمتع).

امام (ع) فرمود: اي فرزند آدم تو از روزي كه شكم مادر را ترك گفتي و قدم به زمين گذاردي پيوسته سرگرم نابود ساختن عمر خويش هستي. از فرصت زندگي استفاده كن و از آنچه اكنون در دست داري براي منازلي كه در پيش داري بهره بردار كه افراد با ايمان از دنيا زاد و توشه براي فرداي خود تهيه مي كنند و افراد بي ايمان تنها از آن لذت و كامروايي مي خواهند.

(انه دعا بنيه و بني اخيه فقال: انكم صغار قوم و يوشك ان تكونوا كبار قوم آخرين فتعلموا العلم فمن لم يستطع منكم أن يحفظه فليكتبه و ليضعه في بيته).

روزي حضرت مجتبي فرزندان خود و فرزندان برادر خود را دعوت كرد و به آنان فرمود: همه شما كودكان اجتماع امروز هستيد و اميد مي رود كه بزرگان اجتماع فردا باشيد، دانش بياموزيد و در كسب علم كوشش كنيد و هركدام كه حافظه قوي نداريد و نمي توانيد در مجلس درس، مطالب استاد را ضبط كنيد آنها را بنويسيد و نوشته ها را در منزل نگاهداري نماييد تا در موقع لزوم به آن مراجعه كنيد.

(قال رجل للحسن (ع) ان لي ابنه فمن تري أن ازوجها له قال زوجها ممن يتقي الله عزوجل فان احبها اكرمها و ان ابغضها لم يظلمها).

مردي به حضرت امام حسن (ع) عرض كرد دختري دارم، به نظر شما با كه وصلت كنم. فرمود: با كسي كه متقي و با ايمان باشد. چه اگر او را دوست بدارد مورد احترامش قرار مي دهد و اگر دشمنش بدارد به وي ستم نمي كند.

(الخير الذي لا شرفيه: الشكر مع النعمه و الصبر علي النازله)

خيري كه همراهش شر و بدي نيست عبارت است از شكر و سپاس براي نعمت و صبر در برابر بلا مصائب.

(من أدام الأختلاف إلي المسجد أصاب إحدي ثمان: آيه محكمه و أخاً مستفاداً و علماً مستطرفاً و رحمه منتظره و كلمه تدله علي الهدي أوترد عن ردي و ترك الذنوب حياء أو خشيهً)

كسي كه به طور مرتب در رفت و آمد به مسجد باشد به يكي از هشت نيكي مي رسد. اعتقادات محكم، برادري مفيد دانشي همه جانبه، رحمت الهي، گفتاري كه او را به هدايت مي رساند يا او را از كار زشتي باز مي دارد. و ترك گناه از روي شرم و حيا، يا از خوف و خشيت خداوند تبارك و تعالي.

(ان أبصر الأبصار ما نفذ في الخير مذهبه. و أسمع الأسماع ما وعي التذكير و انتفع به . أسلم القلوب ما طهر من الشبهات).

به تحقيق بيناترين ديده ها آن است كه خير بين باشد. و شنواترين گوشها آن است كه پذيراي مواعظ و تذكرات الهي باشد و از آن سود ببرد و قلب سليم قلبي است كه از شبهات پاكيزه باشد.

(اذا لقي أحد كم أخاه فليقبل موضع النور من جبهته)

هرگاه با برادر ديني خود ملاقات كردي محل نور را در پيشاني اش بوسه بزن.

(ما تشاور قوم إلا هدوا إلي رشدهم)

ثمره و نتيجه مشاوره هدايت به كمال و رشد است.

جناده بن أبي أميه گفت: در آخرين لحظات عمر امام حسن (ع) در محضر آن حضرت بودم كه عرض كردم:

(عظني يا ابن رسول الله، قال: نعم إستعد لسفرك، و حصل زادك قبل حلول أجلك، و اعلم أنك تطلب الدنيا و الموت يطلبك و لا تحمل هم يومك الذي لم يأت علي يومك الذي أنت فيه و اعلم أنك لا تكسب من المال شيئاً فوق قوتك إلا كنت فيه خازناً لغيرك).

اي پسر پيامبر مرا موعظه كن، فرمود: بله (اي جناده) خود را آماده سفر آخرت كن و قبل از رسيدن مرگ، زاد و توشه خود را آماده ساز، و بدان كه تو دنيا را طلب مي كني و مرگ ترا و هيچگاه هم و تلاش خود را مصرف روزي كه هنوز نرسيده نكن و بدان اگر بيش از قوت خود مال اندوزي كني خزينه دار ديگري شده اي.

(و اعلم أن في حلالها حسابُ و في حرامها عقابٌ، و في الشبهات عتابٌ، فأنزل الدنيا بمنزله الميته، خذ منها ما يكفيك فان كان ذلك حلالاً كنت قد زهدت فيها و إن كان حراماً لم يكن فيه وزرٌ)

و آگاه باش كه در حلال مال دنيا حساب و در حرام آن عقاب است و در شبهات آن عتاب و سرزنش، دنيا را همانند مرداري فرض كن و به اندازه كفايت از آن بهره بگير كه اگر حلال باشد زهد ورزيده اي و اگر حرام باشد، گرفتاري برايت نداشته باشد.

(الحلم كظم الغيظ و ملك النفس)

بردباري عبارت است از فرو بردن خشم و تملك نفس.

(اوصيكم بتقوي الله و إدامه التفكر فانَّ التفكر أبو كل خيرٍ و أمه)

شما را سفارش به تقوي و ترس از خدا مي كنم و نيز سفارش به ادامه تفكر در امور، زيرا كه فكر كردن پدر و مادر همه خوبيهاست.

از امام حسن (ع) سؤال شد كه:

فما المجد؟ قال ان تعطي في الغرم و أن تعفو عن الجرم)

عظمت و بزرگي در چيست؟ فرمود: در هنگام خشم عطا كند و از جرم و خطار در گذرد.

عن الحسن بن علي (ع): قال سمعت جدي رسول الله يقول خلقت من نورالله عزوجل و خلق اهل بيتي من نوري.

امام مجتبي (ع) فرمود از جدم رسول الله (ص) شنيدم كه فرمود: من از نور خدا خلق شدم و اهل بيت من از من خلق شدند.

(العادات قاهرات فمن اعتاد شيئاً في سره و خلواته فضحه في علانيته و عند الملاء)

عادات نابود كننده هستند، اگر كسي در پنهاني و خلوت به كار زشتي معتاد شود بالاخره در آشكار و در برابر چشم مردم رسوايش خواهد كرد.

(أحبوالله فان أطعنا الله فأحبونا و إن عصيناه فأبغضونا. قاله لرجل ممن يغلو فيهم، فقال الرجل: إنكم قرابه رسول الله (ص) و أهل بيته. فقال: و يحكم لو كان الله نافعاً بقرابه منه بغير عمل نفع بذلك من هو أقرب إليه منا أباه و أمه، و الله إني لأخاف أن يضاعف للعاصي منا العذاب ضعفينف و أرجو أن يؤتي المحسن منا أجره مرتين).

خداوند تبارك و تعالي را دوست بداريد هرگاه خدا را اطاعت كرديد ما را دوست بداريد و اگر معصيت خدا كرديد ما را دشمن بداريد و (سراغ ما نياييد) مردي كه جزء غاليان بود به محضر امام (ع) عرض كرد شما كه وضعتان خوب است شما فاميل و أقرباي رسول الله (ص) هستيد! امام فرمود: واي بر شما اگر بنا بود بدون عمل و زحمت كسي سودي ببرد هركس از جهت پدر و مادر قرابت نزديكتري داشت سود مي برد در حاليكه قسم به خدا من نگران آن هستم كه گنهكاران ما را خداوند دو عذاب كند و نيكوكاران از ما را دو ثواب و مزد عنايت فرمايد.