علم و دانش آنگاه نتيجه بخش و ثمرده خواهد بود که با تفکّر و تدبّر همراه باشد. خواندن و فراگيري قرآن نيز آنگاه مفيد و مثمر خواهد بود که با تدبّر و تفکّر همراه شود. از مهم ترين انتظاراتي که امامان ما از شيعيان خويش داشته و دارند، اين است که اهل انديشه و تفکر باشند. آنان اين توقّع را با بيانهاي مختلف ابراز نموده اند.

امام مجتبي عليه السلام مي فرمايد: «اُوصيکُمْ بِتَقْوَي اللّه و اِدامَةِ التَّفَکُّرِ، فَاِنَّ التَّفَکُّرَ اَبُو کُلِّ خَيْرٍ وَ اُمُّهُ؛ شما [شيعيانم] را به پروا پيشگي و انديشيدن دائم سفارش مي کنم؛ زيرا تفکّر پدر و مادر [و ريشه و اساس] تمامي خوبيها است.»

در جاي ديگر فرمود: «عَلَيْکُم بِالْفِکْرِ فَاِنَّهُ مَفاتيحُ اَبْوابِ الْحِکْمَةِ؛ بر شما [شيعيان] لازم است که انديشه کنيد؛ زيرا فکر کليدهاي درهاي حکمت است.»

راستي اگر امّت اسلامي بيشتر انديشه و تفکّر مي کردند و به آن عمل مي نمودند، اين همه عقب ماندگي و مشکلات نداشتند و اين همه محل تاخت و تاز استعمارگران و ابرقدرتها قرار نمي گرفتند.

گاه دل مولا امام حسن عليه السلام بدرد آمده و با زبان گلايه اظهار مي دارد: «عَجِبْتُ لِمَنْ يتَفَکَّرُ في مَأْکُولِهِ کيْفَ لا يَتَفَکَّرُ في مَعْقُولِهِ فَيُجَنِّبُ بَطْنَهُ ما يُؤذيهِ وَ يُودِعُ صَدْرَهُ ما يُرْديهِ؛ در شگفتم از کسي که در [چگونگي استفاده از] خوراکيهاي خود انديشه مي کند ولي درباره معقولات خويش انديشه نمي کند. پس از آنچه معده اش را اذيت مي نمايد دوري مي کند، در حالي که سينه [و روح] خود را از پست ترين چيز پر مي کند.»

راستي در کدام مکتب و مذهب جز اسلام و تشيّع پيدا مي کنيد که اين همه بر علم و دانش، تدبّر و تفکر، انديشه و تعقل سفارش و تاکيد نموده باشند.