بازگشت

3. قضاوت به جاي امام علي (عليه السلام


از برجسته ترين جلوه هاي حكومت امام علي (عليه السلام)، عدالت و سخت گيري ايشان در اجراي آن و نيز دادرسي و گرفتن حق مظلوم از ظالم بود. چه بسا خلفاي ديگر در بسياري از مسائل قضايي، از حل آن ها باز مي ماندند و امام علي (عليه السلام)آنان را كمك كرد و حتي خود ايشان نيز گاه اين امر را به فرزند بزرگشان امام حسن (عليه السلام)مي سپردند. تا علم او را نيز به ديگران ثابت كند.14 نوشته اند: در دوران خلافت حضرت علي (عليه السلام)، مردي را نزد او آوردند كه او را در خرابه اي، كنار جسدي بي جان و خونين يافته بودند؛ در حالي كه كاردي خونين نيز در دست داشت. جريان را به حضرت گفتند. امام فرمود: «چيزي براي گفتن داري؟» مرد پاسخ داد: «يا اميرالمؤمنين! اين اتهام را مي پذيرم» علي (عليه السلام) دستور داد كه او را برده، قصاص كنند. در اين هنگام، مردي با عجله خود را رسانيد، در حالي كه فرياد مي زد: «او را رها كنيد! او را رها كنيد! او كسي را نكشته و قاتل من هستم؟» اميرالمؤمنين از متهم پرسيد: «چرا اتهام قتل به خود زدي در حالي كه قاتل كس ديگري است؟» مرد پاسخ داد: «من در وضعي نبودم كه بتوانم از خود دفاع كنم؛ زيرا چندين نفر مرا بالاي سر جسد، با كارد خونين ديده بودند. من گوسفندي را كشته بودم و براي قضاي حاجت به خرابه آمدم كه ديدم آن مرد در خون خود مي غلتد. شگفت زده شدم و در حالي كه كارد خونين در دستم بود، اين چند نفر وارد خرابه شدند و مرا با آن وضع ديدند و پنداشتند كه من او را كشته ام». علي (عليه السلام)متهم و قاتل را نزد فرزندش حسن (عليه السلام)فرستاد تا حكم را از او بخواهد. امام مجتبي پس از شنيدن صحبت هاي هر دو فرمود: «مرد قاتل كه با راست گفتاري اش جان متهم را نجات داد، به استناد آيه كريمه «وَ مَن اَحياها فَكَاَنَّما اَحيا النّاسَ جَميعاً»15 رها كنيد. او فردي را كشته و ديگري را از مرگ رهانيده است. پس هر دو را آزاد كنيد و ديه مقتول را از بيت المال بپردازيد.»

پاورقي

14ـ بحار الانوار، ج 40، ص 280.



15ـ مائده، 32: هر كس انساني را از مرگ نجات دهد، گويي همه انسان ها را از مرگ رهايي بخشيده است.