بازگشت

1. مشاور و جانشين فرهنگي امام علي (عليه السلام


امام مجتبي (عليه السلام) در تبيين مسائل علمي و اعتقادي بسيار توانا بود. اين امر از همان اوان كودكي در ايشان نمودار گرديد و حتي پيامبر (صلي الله عليه وآله) و اميرالمؤمنين (عليه السلام) به دليل آگاهي از فرهيختگي امام مجتبي در كودكي به او دستور حلّ مسائل را مي دادند. نوشته اند: علي در «رُحبَه» ـ از محله هاي كوفه ـ بود كه مردي نزد او آمد و بسيار ابراز ارادت نمود و گفت: «من از ارادتمندان شمايم». حضرت علي (عليه السلام)فرمود: «تو از ما نيستي، بلكه براي پادشاه كشور روم پرسش هايي پيش آمده بود كه آن را با پيكي به شام فرستاد و پاسخ آن را از معاويه خواست و اينك نيز آن جاست و چون معاويه از پاسخ آن ناتوان مانده است، تو را براي حلّ آن ها نزد ما فرستاده است». مرد با شگفتي، سخنان امام(عليه السلام) را تصديق كرد و گفت: «ولي من مخفيانه اين جا آمده ام و هيچ كس از آمدن من خبر نداشته است». اميرالمؤمنين فرمود: «پرسش هايت را با يكي از اين دو فرزندم در ميان بگذار.» مرد گفت: «از فرزندت حسن مي پرسم». امام مجتبي (عليه السلام)زودتر فرمود: «آمده اي اين پرسش را بپرسي: فرق حق و باطل چقدر است؟ ميان آسمان و زمين چه فاصله اي است؟ مسافت ميان مشرق و مغرب چه اندازه است؟ قوس و قزح چيست؟ ارواح مشركان در كجا جمع است؟ و...». امام حسن به شايستگي به پرسش هاي او پاسخ داد. سپس درباره اين پرسش مرد شامي كه كدام ده چيز است كه بر يكديگر غلبه دارد، فرمود: «سنگ را خدا محكم آفريد، ولي آهن از آن محكم تر است و آن را قطعه قطعه مي كند. مقاوم تر از آهن، آتش است كه آهن را ذوب مي كند. قوي تر از آتش، آب است كه آن را خاموش مي سازد و چيره تر از آب، ابر است كه آب را به صورت باران جابه جا مي كند. قوي تر از ابر، باد است كه آن را انتقال مي دهد و پيروزتر از باد، فرشتگانند كه به آن دستور جابه جايي مي دهند. نيرومندتر از فرشتگان «عزرائيل» است كه آن ها را مي ميراند و نيرومندتر از عزرائيل، مرگ است كه او را نيز مي ميراند و از همه اينها قويتر و بالاتر، فرمان خداوند بزرگ است كه مرگ را نيز مي ميراند و خود همواره مي ماند.»



مرد شامي كه پاسخ تمامي پرسش هاي خود را گرفته بود، گفت: «شهادت مي دهم كه تو فرزند رسول خدايي (صلي الله عليه وآله) و به حق علي بن ابي طالب (عليه السلام) از معاويه سزاوارتر بر خلافت و رهبري است».(12) اين گونه مطالب كه نشانگر برتري علمي امام مجتبي (عليه السلام)است، در تاريخ فراوان است

پاورقي

12ـ مرد شامي نزد معاويه بازگشت و معاويه نيز پاسخ ها را از قول خود براي پادشاه روم فرستاد، ولي او فهميد كه پاسخ ها را معاويه نداده است و به او نوشت: سوگند به عيسي كه اين پاسخ ها برخاسته از پيامبران و خاندان آن هاست و به تو ربطي ندارد. محمد باقر مجلسي، بحار الانوار، ج 43، ص 325.