انس بن مالك درباره امام حسن(ع)مي گويد:.
(لم يكن أحد أشبه برسول اللّه ص من الحسن بن على (1)؛ هيچ فردي از امام حسن(ع)شبيه تر به پيامبر(ص)نبوده است.).
أحمدبن حنبل به نقل از علي بن ابيطالب(ع)مي نويسد:.
(كان الحسن أشبه برسول اللّه مابين الصدر إلي الرأس والحسين أشبه فيما كان أسفل من ذلك (2)؛ حسن(ع)از سينه تا سر شبيه ترين فرد به نبي گرامي اسلام بود و حسين از سينه به پايين بيش ترين شباهت را به آن حضرت داشت).
ابن صبّاغ مالكي در زيبايي صورت و اعضاي حسن بن علي(ع)مي نويسد: رنگ چهره حسن بن علي(ع)سفيد آميخته با سرخي بود؛ چشمانش سياه، درشت و گشاده؛ گونه هايش هموار، موي وسط سينه اش نرم؛ موي ريشش پر و انبوه؛ پشت گوشش پرمو؛ گردن آن حضرت كشيده، برّاق همچون شمشيري از نقره؛ مفاصلش درشت و دوشانه اش پهن و دور از يكديگر بود؛ انساني چهارشانه، ميانه قد و نمكين كه نيكوترين صورت را داشت؛ ريش خود را با رنگ سياه خضاب مي كرد؛ مويش پرچين و كوتاه و قامتش رسا بود.(3).
واصل بن عطا گفته است:.
صورت حسن بن علي(ع)چون سيماي انبيا و هيأت و شكل او چون هيأت ملوك و امرا بوده است.(4).

محدثان، سيماي ملكوتي امام مجتبي(ع)را چنين توصيف كرده اند: رخسارش سفيد و آميخته با سرخى؛ سياهىِ چشمانش در كنار سفيدي آن درخششي خاص داشت؛ داراي مويي درهم و پيچيده و انبوه بود؛ استخوان و عضلاتش درشت؛ فاصله شانه و بازوانش زياد؛ گردنش همانند ابريقي نقره مي درخشيد؛ با هوش و ذكاوت سرشاري كه داشت، هر آنچه از جدّ و پدر و مادرش سرمي زد، همانند آينه تمام نما در وجودش منعكس مي گشت؛ او در امتيازهاي عقلي و اخلاقي در بلندترين قلّه قرار داشت؛ در كنار همه آنچه گذشت، از اصالت و ريشه اي بس والا برخوردار بود و بر اساس قانون وراثت و نسب همه برجستگي ها و سرمايه هاي معنوي رسول گرامي اسلام در وجود حسن بن علي(ع)تبلور يافته بود و به قول معروف: (آنچه خوبان همه دارند او تنها داشت).
رسول خدا(ص)در مواردي از حسن و برادرش حسين به ريحانه و سيّد تعبير مي كند، آن جا كه مي فرمايد: (وريحانتاى: الحسن والحسين (5)؛ حسن و حسين دو ريحانه منند.) و نيز فرمود:.
(الحسن والحسين ريحانتاي من الدنيا(6)؛ حسن و حسين دو ريحانه من در دنيايند. و گاهي در مورد حضرت مجتبي(ع)فرموده است:.
(إنّ هذا ريحانتى وإنّ ابنى هذا سيّد سيصلح اللّه به بين فئتين من المسلمين (7)؛ همانا حسن ريحانه من است و اين فرزندم آقاست و به زودي خداوند به دست او بين دو گروه مسلمان، صلح برقرار خواهد كرد.).
علامه طريحي در توضيح واژه (ريحانه) مي نويسد: (كل نبت طيب الرائحة؛ هر گياه خوشبو و لذّت بخشي را ريحانه گويند) و سپس درباره احاديث فوق اضافه مي كند: خوشبوترين و جذاب ترين گل و گياه نزد رسول خدا(ص)دو فرزندش حسن و حسين بودند و اين زيباترين نوع تشبيه است.(8).
همچنين واژه (سيّد) كه صفت مشبّهه است و دلالت بر ثبات و دوام دارد، يعني كسي كه سيادت و آقايي با تمام وجودش عجين گشته و از او جدا نخواهد شد و مجد و بزرگواري در تمام حالات در سراسر وجودش متبلور است.
آرى، مجموعه اوصاف زيباي ذاتي و مورثى، او را بر ديگران برتري داده بود و براي همين، وي از نظر بيان، شجاعت، سخاوت، هيبت، تقوا، و عبادت و... زبانزد خاص و عام بود.